Yazıyı okumdan önce karışma ve dolaşma videosunu izlerseniz daha dogru bir kamış seçimi konusuna hakim olabilirsiniz.
Ya bizim başımıza gelmiştir yada av arkadaşımızın; avın en heyecanlı yerinde ya atış esnasında yada atışı yaptıktan 1 saniye içinde kulağımıza gelen o ipin düğüm sesi veya misinanın patlama sesi bütün hevesimizin kaçtığı andır.
lider kopar sahtemiz veya jigimiz kopar klips gider durduk yere strese gireriz bu tür problemleri en aza indirmek için biraz daha bilgili biçimde alışveriş yaparsak stressiz bir av problemsiz bir gün geçirebiliriz sizler için araştırdığım ve öğrendiğim bazı tecrübelerimi sizlerle paylaşmak istedim.
karışma ve kopma problemini sadece bir veya iki sebep'e bağlamamalıyız
seçenekler arasında sizde kendi takımınıza kıyaslarsanız problemi kendiniz çözebilirsiniz
A-) KAMIŞLARDA YAZAN PE KALINLIK DEĞERLERİ
Hemen hemen her kamışın üzerinde boyu, kaç gram arası agırlık atacağı, aksiyonu, karbon kalitesi ve ip kullanım kalınlıkları yazmaktadır. Bazı firmalarda ip kalınlığı değeri yani (pe) değeri kamışın makine yuvasının hemen 20 -30 cm ilerisine yazmaktadır, bazı markalarda sap kısmında, bazı markalarda hiç yazmaz
örnek olarak göreceğiniz üzere aşşağıdaki kamışın üzerinde (kırmızı yuvarlak içine aldım) yazmaktadır.
yukarıdaki resimdeki kamışta kullanılması gereken 0,2 pe ve 0,6 pe aralığında ip kullanımına uygun oldugunu bu kalınlıktan daha kalın ip kullanıldığında ipin mikro halkalardan geçerken zorlanacağını ve sürtünmenin çoğalacağını bu sebeple ya karışma yada sürtünmeye dayalı erim kısalığı veya ısıdan dolayı patlama (kopma) gibi çeşitli problemlerin çıkacağını bilmenizi isterim.
Mavi şerit içerisine alınan bu örnekte de 0.1,5 pe arası ile 0.4 pe arası ip kullanımına uygundur ibaresini görmekteyiz
bu değerler genellikle kamış üzerindeki halkaların büyüklüklerine göre değişir kamıştaki ip kullanım kalınlığını belirleyen faktörler de kendi arasında 3e ayrılır
1- kamışın atar değeri ve inceliği (önemli bir faktördür)
2-kamış üzerinde kullanılan ayakların sınıfı (tipi)
3- kamış ayaklarında kullanılan halkaların kalınlığı (eski tip düz halka -- sic -- torzite V.B)
Kısaca kamışımızı aldıktan sonra bu değerlere dikkat ederek ip seçmeliyiz.
Örneğin spin avında kullanacağımız bir kamışta 1.5 ve 2 pe arası ip kullanılmaktadır genel olarak
ben 2 pe kullanıyorum.
Lüfer avında da yedek kafada 1.5 pe var.
kullanacağım kamış örneğin 8-32 gr aralığındaysa 0.8 ile 1.5 pe aralığında ip kullanımına müsayitse ya 2 pe olan ipimi incelteceğim yada makinamda sarılı olan 2 pe ipe uygun aralıkta kamış seçeceğim KISACA :Kullanacağınız kamışın üzerindeki aralıkta ip kullanmanız şart
B-)KAMIŞLARDA KULLANILAN AYAKLAR VE FİNCANLAR
Lrf,spin,shorejig,surf hangi avcılığı yapıyorsanız yapın ileri atış gerektiren avcılıkta kamışlarda kullanılan ayaklar ayakların modelleri ve ayak içinde kullanılan fincan diye tabir ettiğimiz kimyasal bileşenlerin çeşitleri hem kopma konusunda hem erim konusunda hem de karışma durumunda önemli rol oynar eski teknoloji ile kullanılan düz ayaklar ucuz maliyeti ile bir çok kamış üreticisinin gözünde 1. sırayı aldı teknoloji ilerledikçe açılı ayaklar kamışa paralel uzanan ayak modelleri ipin çıkışı sırasında daha az sürtünme sağladığı ve karışma problemini minimuma indirdiği için son zamanlarda daha cok tercih edilen ayaklar olmaya başladı örnek olarak resmi inceleyebilirsiniz
yukarıdaki resimde görmüş olduğunuz gibi eski tip kamış ayağı ve eski tip fincan kullanımı sadece başlangıç seviyesindeki kamışlarda kullanılmaktadır. tamamen piyasa ürünü olarak kullanılan bu ayak ve fincan modelleri yerini yeni teknoloji ayaklara ve fincanlara bıraktı.
hemen üstteki resimde çift ayaklı kamış ayağı ve içinde kullanılan SİC malzemeden yapılan porseleni görmektesiniz biraz da bu ayak ve porselenden bahsedelim
kamış üzerinde 70 ile 85 derece aralıklarında eğimli duran kamış ayağı modelleri ipin makinadan salınım sırasında daha az sürtünme ve daha az karışma problemine yardımcı olur. bu konuda bilinen en iyi kamış ayağı ve porseleni üreten firmaların başında FUJİ gelmektedir. fuji gibi üretim yapan bildiğim 2-3 tane daha firma var ama en çok bilineni fujidir; Benimde en çok sevdiğim K-GUİDE konsepti çok başarılıdır bu k-guide konsepti de kendi aralarında bir çok farklılık göstererek şekillenir çift ayaklar 3 ayaklar L ayaklar her ayağın bir ismi ve numarası kendi arasında ayrılır. Alacağınız kamışlarda kamış ayağının açılı olması size bir artı sağlayacaktır bu ayaklarda bakmanız gereken bir diğer husus ta ayakta kullanılan fincandır ve ayagın dış kaplamasıdırç Genel olarak fincanlarda SİC kullanılmaktadır.Firmalar bunu kataloglarında veya internet satış ortamında aşşağıdaki resimdeki gibi gösterirler
kamış ayaklarının her geçen gün yeni modelleri piyasaya sürülmektedir kamış ayakları kamışların üzerinde büyük etki sağlamaktadır aynı ton karbondan üretilmiş iki kamış düşünün birinde KL ayak modeli birinde KG ayak modeli olsun örnekler aşağıdadır.
⬇⬇⬇⬇⬇⬇
sadece ayak modelleri farklı olduğunda dahi attığınız sahtenin erimi farklı olur ikisi aynı erime atmaz, aynı karbonda aynı atar değerine sahip kamışların aksiyonları farklı olur kamış total ağırlıkları farklı olur ,kamış drag güçleri farklı olur. kamış ucu aksiyon dereceleri farklı olur
(benim tercihim KG olur)
biraz da ayakların içinde kullanılan porselenlerden bahsedelim.
eski tip düz porselen -- sic --torzite modelleri üikemizdeki firmaların kullandığı halka veya porselen (fincan) modelleridir. farklı porselen modelleri de vardır ama rövanşta olan bilinen modeller bunlardır.
düz porselen eski tip içinde plastik barındıran başlangıç kamışlarında,
sic orta ve üst sekment kamışlarda,
torzite ise üst ve amiral gemisi diye tabir ettiğimiz kamışlarda kullanılır.
SİC = (SİLİSYÜM KARBÜR) bizim için yeterlidir. Torzite yüksek maliyet açısından genel kullanıcı'ya pahalı geldiği için ülkemizde az sayıda firmanın yaptırdığı porselen tipidir.
Benim sizlere tavsiyem SİC porselenli bir kamış tercih etmeniz zaten genellikle fuji k-guide modellerinin çoğu sic porselen ile donatılmıştır.peki bu sic nedir ne işe yarar?
SIC halka (silisyum karbür) mazlemeden üretilmiştir.
SİC halkalar elektirikli fırın ortamında 2000°C ortalama ısıda silika,kok,silistozu ve tuz'un birleşimiyle SIC adı verilen seramik oluşmaktadır. Bu seramik ısıyı ve duyarlılığı 6 kat daha fazla iletme gücü olduğundan misinadaki sürtünme ile ortaya çıkan ısıyı direkt ayaklara yansıtarak ısınma ve sürtünme yüzünden meydana gelen kopmaların önüne geçmektedir. Tuzlu suya karşı yüksek mukavamettedir.SİC porselene birkaç örnek:
kısaca kullanacağınız veya satın alacağınız kamış porselenlerinde sic kullanılmışsa gözünüz arkada kalmadan kullanabilirsiniz
Gönül isterki torzite porsenel kullanalım ama yazının başında da söylediğim gibi yüksek fiyat maliyeti acısından genel kesime hitap etmemektedir. Sic ile torzite arasındaki farkıda aşağıdaki resimlerde açıkça farkedebilirsiniz.
Her geçen gün gelişen ayak teknolojisi ile erim konusunda daha ileri atışlar yapmamızı sağlayan bir diğer yeni çıkan ürün de MİCRO WAWE Teknolojisidir.Son 2 senedir de ülkemizde kullanılmaktadır.
MİCRO WAWE konseptini bikaç resim ile görselleyerek bir diğer konuya geçiyorum.
C-) KAMIŞA UYGUN MAKİNA SEÇİMİ
Eğer kamışınız uygun standartta karışma önleyici ayak teknolojisi ile donatılmış ve kamışınızın pe kullanımına uygun ip kalınlığı kullanıyorsanız ama hala kuş gözü gibi problemlerle karşılaşıyorsanız dikkat etmeniz gereken diğer bir husus ta kullandığınız makinenin ipe uyumluluğu ve kamış makine orantısı.
burda dikkat edilmesi gereken bir konu da kamışın en büyük ayağı ile makina boyutudur bazı kamışlarda ilk ayak makina yatağına 60 cm mesafede dururken bazı modellerde ise 40 cm e kadar düşmektedir bu mesafe ipin olta ayağına dolaşmasında büyük etkendir. Mesafe nekadar uzak olursa ip te makianadan okadar rahat çıkış yapar çünkü atış sırasında sipral şeklinde çıkış yapan ip mesafe uzadıkça sipiralliğini bir nebze kaybedip düzleşmeye başlar makina kafasından ilk 20 cm de 10 sipral hareket varsa bu 30 cm ileride 5 siprale dönüşür ve ayağın içinden daha düzlenmiş bir şekilde geçer buda erimimizi ve ipin ayağa dolaşmasını engeller bu olay da makina boyuru ile alakalıdır makinemizin boyutu nekadar büyükse çıkan sipiral boyu da okadar geniş olacaktır.
Örnek verecek olursak micro halkalı Lrf kamışı ile avlanıyoruz kamışın ip kullanım aralığı max 0.6pe makinada 0.6 pe ip var kamışın verdiği en yüksek değer içerisinde uygun kamış ve ip hazırda makinamız da 2000 lik bir makina.
kamışın ilk halkası lrf modellerinde genel olarak 15mm ile 18mm arasında bazı firmalarda ise 20mm ye kadar cıkmaktadır.
ölçümünü yaptığım kamış 2-8 gram aralığında bir LRF kamışı en büyük ayağı 16.74 mm genişliğe sahip biz 2000 lik bir makina kullanacağımızda makina kafasından çıkan ip çağı en az resimdeki gibi
↓↓↓
44 mm civarında gelecektir firmalara göre bu 4-5 mm oynama gösterir (bazı firmalarda 47 bazılarında 41 mm gibi) yani 44mm genişlikten 17-18mm genişlikte ayak içerisinden geçmeye çalışan bir ip düşünün doğal olarak hem sürtünme sayısı artacak hem de ipin ayağa dolaşma riski fazlalaşacak bu nedenle lrf kamışlarına maximum 1500 lük diye tabir ettiğimiz makina boylarını seçerseniz sorun yaşamassınız
aşşağıdaki resimde 1000 lik diye tabir ettiğimiz bir lrf makinası görmektesiniz düz hesap olarak 38 mm gelen bu makina kafa çapı çok daha uygun olacaktır
Benim acizane görüşüm lrf avlarında 1000 -1500 boyutlarında makina kullanımı
light spin avlarında 1500-2000 boyutunda makina kullanımı
spin avlarında 2500-3000 kafa boyutu
shorejig avlarında ise 3500-5000 arası makine boyutu en ideal kullanılacak boylardır.
D-) KULLANDIĞIMIZ İPLERİN KALINLIĞI
Sizlerin de bildiği üzere ülkemizde son kullanıcı olan bizlere sunulan bir çok ip markası ve çeşidi var ben işimden dolayı piyasadaki iplerin hemen hemen hepsini inceleme ve kullanma fırsatı buldum
üzerinde kalınlık değeri 0.18 mm yazan 4 farklı firmanın ipini yan yana getirdiğimde hepsinin kalınlıklarının farklı olduğunu gördüm.
misinaların çoğunda bazı firmaların gerçek kalınlık değerlerini tuttrrduğunu görebiliyoruz kalınlık değeri tutsa üzerindeki çeker değerlerinin tutmadığını gözlemledim ama ne yazık ki aynı durum örgü ipler için geçerli değil yapısal olarak tam yuvarlak olmadıkları için her firmanın farklı kalınlıklarda farklı çeker değerine sahip aynı mm kalınlığını yazdıklarını görmekteyiz tabi bu kullanılan kat sayısı ve lif sayısına da bağlı olarak değişmektedir.benim bildiğim ve araştırdığım üzere EFTA onayı alan örgü ip şimdilik yok.
Europen Free TradeAssociation (Avrupa Serbest Ticaret Birliği) Kısaltılmış hali ile EFTA onaylı ülkemize giren gerçek kalınlık ve çeker değerlerine sahip tek misina olarak STROFT markasının olduğunu biliyorum. EFTA Onayı almak için hakikaten kaliteli ve üzerinde yazılan değerler içinde yüzde 10 tolerans içerisinde olması lazımdır.
E-) İP YATAĞI (rulman)
İsmi yöreye göre değişen ip yatağı,rulman,roller adına'ne diyorsanız artık;
ipin makine kafasına düzgün ve sıralı bir biçimde sarılması görevini gören rulman kuş gözü problemi yapar mı? peki atarken rulman acık vaziyette duruyor ama nasıl karışma yaptırabilir ki diceksiniz ipin geçtiği rulman tuzdan,kum tanesinden veya pastan dolayı görevini yapamaz hale geliyor ve dönmüyor ipi makine kafasına sarım yaparken belirli bir hizada sarması lazım ki ip bir diğer önce sardığı ipin üzerine binmesin veya altında kalmasın (bazı markalarda çapraz sarım yapan modeller vardır teknolojileri farklıdır) rulman dönmediği için ipi altlı üstlü saracaktır bundan dolayı atış yaptığımızda bir tur altta kalan ip üstteki ipi de makine kafasından cıkmaya zorlayacağı için yüzde yüz kopma veya karışma olayı yaşanacaktır.
F-) DÜZGÜN SARIM YAPMAYAN MAKİNE
Mutlaka denk gelmişsinizdir misana veya ipim makine kafasında bir bölgeye toplandığını ya dibe doğru sarmaktadır yada ön tarafa doğru toplamaktadır. bu bir sorundur ve karışma problemi yaratır makine kafasını çıkartarak mil üzerindeki pullara eksiltme veya azaltma yaparak düz sarım yapmasını sağlayabilirsiniz. bir diğer kuş gözü sebebi de ipi makineye fazla sarmak atış esnasında (kusma) fazla ipin makina kafasından çıkması da kuş gözü sebebidir
sizlere bilent yıldırım ustamın yanında çalışırken başımızdan geçen ufak bir anımı da yazmak istiyorum bir gün bir müşterimiz geldi dükkanda sohbet ederken avda devamlı karışma probleminin olduğunu söyledi ipini sorduk makinayı sorduk kamışı sorduk hepsi birbirine uyumlu güzel bir takım olmuştu ama sadece karıştırıyordu kopma (patlama ) söz konusu değildi kamışı makinesi ve kullandığı ipi farklı firmaların kaliteli ürünleriydi müşteriden takımını getirmesini istedik kamış geldiğinde çok küçük bir dikkat sonucu hatayı bulduk kamış üzerinde 9 adet ayak vardı an baştaki büyük ayağı 1 numara diye adlandırırsak 3. ayak değişmiş orjinal ayağı takılmış ama olması gereken boyda değildi fincan iç çapı normal di ama ayağın kısalığı olması gerekenden bir boy kısa modelden takılmıştı bu da 1 ve 2 numaralı ayaktan geçen ipin birden açı değiştirerek 3 numaralı kısa ayaklı olan halkadan geçmeye çalıştığı sırada bombe yapıp ipin ayagın etrafına sarılmasına neden oluyordu aşağıdaki resimle daha iyi anlayacagınızı umuyorum
resimde gördüğünüz gibi 3 numaralı ayagın yerine 4 numaralı ayaktan takılmıştı bu da 1. ayağı 20 mm genişlikte sayarsak 2. ayagı da 17 mm sayarsak 3. ayakta iç genişlik 15 mm olması lazım ama 12 mm ye birden düştüğü için ip açısal olarak değer kaybettiğinden karışma problebi oluyordu ayağı değiştirerek eski haline getirdik ve ortada kuş gözü olma gibi bir sıkıntı kalmadı sizler de bu şekilde kendi kamışlarınızın tamirinde kamış alırken ayakların boylarının orantılı olduğundan emin olarak seçim yaparsanız yapacağınız avdan daha çok zevk alırsınız
bu yazdıklarım benim kendi düşüncelerim,fikirlerim ve tecrübelerimdir.
herkese rast gelsin okuduğunuz için teşekkür edrim
saygılarımla.
Murat DEMİRCİ
Değerl
Yorumlaması için Murat DEMİRCİ Kardeşimize teşekkür ederiz...